Yağlı karaciğer, karaciğerde aşırı yağ birikmesi sonucu ortaya çıkar. Zamanla, yağ birikintileri karaciğeri tahriş edebilir ve yara izine neden olarak daha ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir. Çocuklarda görülen yağlı karaciğer hastalığı (NAFLD), ülkemizde çocuklar arasında en yaygın karaciğer hastalığıdır.
Yapılan çalışmalarda çocuklarda görülen nonalkolik yağlı karaciğer hastalığı yaşla birlikte artmakta ve obez çocuklarda daha fazla görülmektedir. Yağlı karaciğer hastalığı tek başına bile birçok hastalığın tetikçisi olmakla beraber obezite ile birlikteliği olduğu zaman aerobik egzersizler ile yaşam ve beslenme tarzı değişikliğine gidilmelidir. Uygulanan modern diyetlerinin hiçbiri birinden üstün diyet yaklaşımı olarak sayılmamaktadır.
RİSK FAKTÖRÜ NEDİR VE ÖNLEMEK İÇİN NE YAPILMALIDIR?
Hareketsiz yaşam tarzı, yüksek yağlı ve hazır/paketli ürünleri fazlaca tüketmek, zayıf aerobik kondisyon, vücut yağının ideal aralıkların üzerinde olması ve özellikle bel ve göbek çevresinde yağ birikimi, yüksek oranda rafine karbonhidrat tüketmek, aşırı kilolu veya insüline dirençli kişiler; karaciğer yağlanması için risk faktörleri arasındadır.
Paketli ürünlerden ve hamburger/fast-food tarzı yiyeceklerden uzak durmak, çok tuzlu ve şekerli ürünleri sağlıklı atıştırmalıklarla değiştirmek, aorobik kapasiteyi arttıran egzersizleri alışkanlık haline getirmek, antioksidan içeriği yüksek olan sebzelerin tüketimi karaciğerin zararlı toksinlerinden ve yağ hücrelerinden temizlenmesi konusunda büyük önem taşımaktadır.
- Karaciğer yağlanması olan bireylerin çiğ meyve ve sebze tüketimini arttırması gerekmektedir.
- Diyet sürecinde yağ içeriği yüksek besinler tüketilmemelidir. (kaymak, mayonez vs)
- Porsiyon kontrollü sağlıklı bir diyet uygulanmalıdır. Çocuklar ve gençler için yetişkin boyutunda porsiyonlardan kaçınılmalıdır.
- Daha küçük çocuklar için yemeklerini çocuk boyutunda bir tabakta servis edilmelidir. Bu, çocuğunuza doğru porsiyon boyutunu vermenizi kolaylaştırır ve daha tatmin edici görünür.
- Pek çok gıdada gizli yağ, şeker ve tuz bulunur. Yiyeceklerin üzerindeki etiketler kontrol edilmeli ve yediğiniz yiyeceğin ne içerdiğinden emin olunmalıdır.
- Şekerli içecekler, su veya sıfır şekerli içeceklerle değiştirilmelidir.
- Şeker kaplı kahvaltılık gevrekler, tam tahıllı gevrekler veya yulaf ile değiştirilmeli. Örneğin yulaf lapası, şeker ilavesiz tam tahıllı tahıllar.
- Lif alımını artırmak için diyete fasulye ve mercimek eklenebilir.
- Yiyecekleri kızartmak yerine ızgara yapmaya, fırında pişirmeye veya buğulamaya çalışılmalıdır.
- Sebzelerden lahana, turp, roka, enginar, pırasa, kabak, ıspanak ve bamya mevsimine uygun olarak tercih edilmelidir.
- Ayrıca B grubu vitaminlerinden zengin olan besinlerin tüketimi karaciğer yağlanmasının azaltılmasında etkilidir. Bu yüzden günlük beslenmenizde B grubu vitamininden zenginbesinlerin tüketilmesi karaciğer fonksiyonlarının artması açısından büyük önem taşımaktadır.
- Antioksidan vitaminler olan A;C;E vitaminleri içeren besinlere de günlük beslenmede yer verilmelidir.
- Farkına varmadan daha fazla yemek yenileceği için televizyon karşısında yemek yemekten kaçınılmalıdır. Ailece yemek yeme teşvik edilmeli, yemek saatlerinde televizyonu kapatılmalı ve diğer dikkat dağıtıcı şeyleri ortadan
kaldırılmalıdır. - Çocuklar ve gençler günde 30-60 dakika fiziksel aktivite yapmalıdır. Okul kulüplerinden, yerel parklardan, bisiklete binmekten yararlanılmalıdır, yeni bir spor denenmeli ve mümkün olan her yerde hareket edilmelidir.
