Çocuk Diyetisyeni

ÇOCUK DİYETİSYENLİĞİ

Çocukluk çağında kazanılan beslenme alışkanlıkları yetişkinlik dönemindeki beslenme alışkanlıklarını oluşturduğu için oldukça önemlidir. Aynı zamanda çocukluk döneminde büyüme ve gelişme gerçekleştiği için çocukların beslenmesi çoğu zaman yetişkinlerin beslenmesinden de önemli olmaktadır. Özellikle de bebek ve çocukların dengeli ve sağlıklı beslenmesi, fiziksel ve zihinsel gelişimlerine katkıda bulunmaktadır. Dolayısıyla çocuklarınıza yapacağınız en iyi yatırım, onlara doğru ve sağlıklı beslenme alışkanlıklarını kazandırmaktır. Böylelikle ileriki yaşlarda kronik hastalık riskini de azaltmış olursunuz.

Ek gıdaya başladığınız dönemden itibaren çocuğunuza çeşitli besinleri dengeli bir şekilde yedirmeye özen göstermelisiniz ki sonradan yemediği yiyeceklerle karşılaştığında zorluk yaşamasın.  Çünkü bu alışkanlıklar en iyi ve kalıcı bir şekilde küçük yaşlarda kazandırılır. Eğer çocuğunuza sağlıklı bir beslenme alışkanlığı kazandıramadıysanız sonrasında bunu değiştirmesi bir hayli zor olacaktır. Ancak imkansız değildir. Çocuklarınızın beslenme konusunda ilk sizleri örnek alacağını unutmayın. Aynı şekilde sizin de sağlıklı bir beslenme alışkanlığınız olmalı ve çocuğunuza bu şekilde örnek olmalısınız.

Bazen çocuğunuzun beslenmesinde inişler, çıkışlar olabilir. Herhangi bir sağlık problemi yaşamamasına rağmen bazen iştahlı, bazen iştahsız olduğu dönemlerle karşılaşabilirsiniz. Bununla birlikte beslenmeye bağlı hastalıklar da ortaya çıkabilir. Bu dönem zorlu bir süreç olsa da, çocuğunuza doğru bir beslenme şeklini oluşturmanız gerekir.

Günümüzde çocukluk döneminde şişmanlık ve obezitenin en büyük sebebi televizyon ve bilgisayar başında uzun zaman geçirmeleri ve kalorili, fazla yağlı veya yüksek şekerli atıştırmalık tüketmeleridir. Bu dönemde çocuğunuzun abur cubur, fast food ve şekerli içecek tüketimine engel olmalısınız. Ama bunları yasaklamak bir çözüm değildir. İlerleyen dönemlerde siz çocuğunuza bu yiyecekleri vermeseniz de çocuklar bunları gizlice tüketebilir ve bu sağlıksız abur cuburları yemeye başladıklarında bunu alışkanlık haline getirebilirler. Bu tür yiyecekler yerine çocuğunuza meyve verebilirsiniz. Sağlıklı atıştırmalıklar ve sağlıklı tatlı alternatifleri hazırlayabilirsiniz. Çocuğunuza bu yiyeceklerin sağlıksız olduğunu ve gelişimleri için hiçbir yararı olmadığını anlatarak onu bilinçlendirebilirsiniz. Ayrıca çocuğunuzun öğün saatlerine dikkat etmeli ve öğünlerini atlamamalısınız.  Televizyon, bilgisayar karşısında yemek yemeleri de sağlıklı bir alışkanlık değildir. Doyduğunu anlayamayacağı için daha fazla yemesine neden olur.

Kahvaltı, çocukların beslenmesinde en önemli öğündür. Kahvaltı alışkanlığını kazanması, ilerde bu öğünü atlamamasını sağlar. Tüm gece boyunca dinlenen vücut, kahvaltı sayesinde ihtiyacı olan enerji ve glukoz ihtiyacını karşılayarak daha düzgün şekilde çalışır. Yapılan araştırmalarda kahvaltı yapan çocukların kahvaltı yapmayanlara göre daha az yoruldukları, dikkat eksikliği, konsantrasyon problemlerini daha az yaşadıkları görülmüştür.  Bu nedenle her yaştaki çocuğun kahvaltı öğününü yapması ve kahvaltıda yeterince protein alması önemlidir.

Çocuğunuza mutlaka yeterince meyve veya sebze tükettirme alışkanlığı kazandırmalısınız. Bazen çocuğunuz özellikle sebzeyi yemek istemeyebilir. Sebzeleri farklı besinlerle birleştirerek yaratıcı olun.  Böylelikle yemesini sağlayabilirsiniz.

Çocukların beslenmesinde dikkat edilmesi gereken hususlar şunlardır.

  • Her gün mutlaka yeterince su içilmeli,
  • Her gün süt grubu besinlerden (süt, yoğurt, peynir) tüketilmeli,
  • Haftada 1-2 kez omega-3 kaynağı olarak balık yenilmeli,
  • Abur cubur grubu ( bisküvi, kraker, gofret, çikolata, cips) besinler yerine meyve – sebze, ev yapımı kuru meyve ile hazırlanan yulaflı kurabiyeler, çiğ badem, çiğ fındık, çiğ ceviz gibi sağlıklı kuruyemişler tüketilmeli,
  • Gazlı içecekler, çay yerine ayran, süt, ıhlamur gibi sağlıklı içecekler tüketilmeli,
  • Meyve suyu yerine meyvenin kendisi tüketilmeli,
  • Çocuğunuzun beslenme çantasına sağlıklı atıştırmalıklar konulmalı,
  • Yemekler hızlı yenilmemelidir, yavaş yeme alışkanlığı kazanılmalı,
  • Televizyon veya bilgisayar karşısında yemek yenilmemeli,
  • Kahvaltı mutlaka yapılmalı,
  • Öğün atlanmamalı,
  • Uyku düzeni olmalı,
  • Fiziksel aktivite arttırılmalı,
  • Aileyle sofrada yemek yeme alışkanlığı kazandırılmalı.

Çocuk diyetisyenlerinin bu konuda önemi büyüktür.

  • Diyetisyenlerin amacı çocuğunuz için optimal büyümeyi, sağlığının korunması ve geliştirilmesini sağlayacak şekilde beslenmesini planlamaktır.
  • Ebeveynlerin bebek ve çocuklarını daha sağlıklı beslemesi için yol gösterir.
  • Çocukları besleyici besinler hakkında bilgilendirir ve sağlıklı yemek tarifleriyle bir beslenme planı oluşturur.
  • Ömür boyu sürecek sağlıklı beslenmeyi alışkanlık haline getirmek için size ve çocuğunuza yardımcı olur.
  • Eğer çocuğunuzun gıda intoleransı, gıda alerjisi, diyabet, obezite, yetersiz beslenme, kanser gibi hastalıkları varsa bir diyetisyene başvurduğunuzda sağlıklı bir beslenme ile bu sağlık sorunlarıyla daha bilinçli ve doğru mücadele etmenizi sağlar.
  • Sağlıklı beslenmeyi destekleyici dengeli diyetleri içeren menüler planlar.

 

Her çocuğun bir beslenme programına ihtiyacı vardır.

  • Öğünlerle ilgili rutin bir program oluşturmak çocukların gelişimine ve sağlıklı yetişkinler olmasına katkı sağlar.
  • Sağlıklı besin tercihleri yapan bir çocuk yetiştirmek, ilerde sağlıklı bir birey demektir.
  • Ebeveynlerin beslenme ile ilgili davranış ve tutumları çocukların besinler hakkındaki görüşlerini etkiler.
  • Çocuklara ilk yaşlardan itibaren öğünleri atlamadan tüketmek öğretilmelidir. Çocuklar her 2-3 saatte bir düzenli aralıklarla besine ihtiyaç duyarlar. Yetişkinlerin en yoğun zamanlarında bile yemek ve atıştırmalıklarını tüketerek beslenmenin önemini çocuklarına göstermeleri gerekir.
  • Bir çocuk, gün boyunca sürekli ve düzenli olarak öğünlerini tükettiğinde, açlık ve tokluk durumu daha iyi ayarlanabilecek ve sunulan sağlıklı besinleri denemeye istekli olacaktır.
  • Çocukların gün içinde öğün sayısının fazla olması besin çeşitliliğinin sağlanabilmesi ve büyüme gelişmelerini destekleyecek yeterli miktarda beslenmeleri için uygun ortam oluşturur.

4 besin grubundan oluşan bir beslenme programı oluşturulmalıdır.

  1. Kemik ve diş gelişimi için yaş grubuna uygun olarak kalsiyum ihtiyacı baz alınmalıdır. Yeterli miktarda süt, yoğurt, peynir beslenme programlarında olmalıdır.

 

  1. Hastalıklara karşı vücut direncini arttırmak, beyin gelişimi, kansızlık sorununu önlemek, sağlıklı bir şekilde vücut gelişimini sağlamak için beslenme programlarında yeteri kadar protein, demir, omega-3, B grubu vitaminler bulunmalıdır. Bu nedenle et, tavuk, balık, kurubaklagiller, yumurta, ceviz, fındık, badem gibi çiğ kuruyemişler beslenmelerinde dengeli şekilde yer almalıdır.

 

  1. Bağışıklık sisteminin yeterince güçlenmesi için toplam 3-5 porsiyon sebze ve meyve tüketme alışkanlıkları olmalıdır.

 

  1. Harcadıkları kadar enerjiyi ve tiamin gibi b grubu vitaminleri alabilmeleri için vücudun ihtiyacı olan karbonhidratları almalıdırlar. Mutlaka beslenmelerinde ekmek veya ekmek yerine geçen besinlerden ( makarna, bulgur, çorba) olmalıdır.

 

Çocuklarınıza düşük kalorili bir diyet yaptırmak kesinlikle doğru bir yaklaşım değildir. Tek başınıza çocuğunuzun yediği besinleri azaltmak büyüme ve gelişmesini olumsuz etkileyebilir. Bir çocuk diyetisyenine danışmalısınız. Diyetisyen ile beraber çocuğunuza sağlıklı beslenme alışkanlığı kazandırmalısınız. Sağlıklı büyüme ve gelişme için çocukların kilo vermesinin, yetişkinlerinki gibi olmadığını aklınızdan çıkarmayın. Çocuklar haftada en fazla 0.5 kg verebilir. Çocuğunuzun enerji ihtiyacı öğünlere dengeli şekilde dağıtılır. Süreç içerisinde sağlıklı beslenme davranışlarını alışkanlık haline getirmesi amaçlanır. Ayrıca haftada en az üç kez 30 dakikalık egzersiz eklenmelidir.

Ayrıca çocuğunuzun beslenmesi ile ilgili yapmamanız gerekenler;

  • Çocuğunuzun yediklerini başka çocukların beslenmesiyle karşılaştırmayın.
  • Herhangi bir besini zorla yedirmeyin.
  • Ayakta yemesine izin vermeyin.
  • Televizyon ve bilgisayar karşısında yemek yemesine izin vermeyin.
  • Fazla tuzlu ve şekerli besin vermeyin.
  • Abur cubur, fast-food besin yedirmemeye çalışın.
  • Tek yönlü beslenmesine izin vermeyin.
  • Yemeğini bitirdiğinde ödüllendirmeyin.
  • İştahsız çocuğa ne yerse yesin mantığıyla abur cubur besin vermeyin.

Unutmayın çocuğunuz çok fazla yemek yiyerek değil, sağlıklı beslenerek ve fiziksel aktivitesini yaparak büyüyecek.