Geçtiğimiz günlerde Piri Reis Anaokulu’nun daveti üzerine çocukluk çağında beslenmenin önemini, çocukluk çağındaki beslenme problemleri ve bunların çözümlerini anlattık. Sunumdan birkaç bölümü de sizinle paylaşmak isteriz.
Beslenme; fiziksel büyüme ve gelişim için vücudun gereksinimi olan besin öğelerini yeterli miktarlarda ve uygun zamanlarda almak için, mutlaka bilinçli yapılması gerekir. Beslenme karın doyurmak, açlığı bastırmak ve canının çektiği her şeyleri yemek değildir. Beslenme alışkanlıkları çocukluk çağında kazandırılmalıdır. Yaşam boyu da bu alışkanlık sürdürülmelidir.
Anaokulu Beslenme Eğitimi
Anaokulu dönemi çocuklarda beslenme alışkanlıklarının kazanılmaya başladığı dönem olarak kabul edebiliriz. Anaokullarında verilen beslenme eğitimi ile çocukların bilinçli ve sağlıklı besin seçimlerini öğretmeyi amaçlarız. Anaokulu beslenme eğitimleri çocukluk çağı ve ileri dönem obeziteye karşıya da çocuklarımızı korumuş olur. Sağlıklı beslenmek sağlıklı bir hayat temelindeki en önemli noktalardandır.
Çocukluk Çağında Beslenmenin Önemi
Büyüme ve gelişmenin hızlanması nedeniyle enerji ve besin öğeleri ihtiyaçları fazladır. Yaşam boyu sürecek davranışlar ve alışkanlıkların kazanıldığı dönemdir. Beslenmeye bağlı kronik hastalıkların temeli bu dönemde atılır. Hastalıklardan korunmak ve bağışıklık sistemini güçlendirmek için yeterli ve dengeli beslenme önemlidir.
Çocukluk Çağında Beslenmenin Temel Kuralları
- Ana kural dengeli ve yeterli beslenmedir. Bu yaş grubunda tek besin türüne bağımlı kalındığı takdirde ana kural gerçekleşmemiş olur. Besin çeşitliliği sağlanmalıdır.
- Çocuk zorlanmadan değişik yemek çeşitlerine alıştırılmalıdır ve bu konuda örnek olunmalıdır. Çocuğunuz sizleri izleyerek zamanla yeni besinleri yemeye de alışacaktır. Anne, baba ve kardeşler en iyi rol modeldir. Yemek yeme adetleri (yemek masasının televizyon karşısında olması, büyük porsiyon, atıştırmalar, farklı besinler) aile sofrasında kazanılır.
- Çocukların bu dönemde yiyecek tüketimleri günlük olarak değişmektedir. Bazen çok, bazen az yemeleri bu yaş grubunun özelliğidir. Çocuğun iştahına saygı gösterilmelidir.
- Ailelerin yemek ısrarı, yemek bitirme zamanı için baskı uygulama, ödüllendirme, cezalandırma çocukların yemek yeme davranışlarını olumsuz etkiler. Besinler, ödül veya ceza aracı olarak kullanılmamalıdır.
- Bağımlı beslenmeden bağımsız beslenme davranışına geçiş sağlanmalıdır. Çocuğun gelişimi için kendi kendine yemek yeme alışkanlığı kazanmalıdır.
- Yiyecekleri tabağına gereksinimden fazla konulmamalıdır.
Anaokulu Beslenme Menüsü Nasıl Olmalı? Çocuklarda Öğünler Nasıl Olur?
3 ana öğün, öğün araları: kahvaltı, öğlen, akşam ve aralar şeklinde olmalıdır.
SABAH KAHVALTISI: Kahvaltı yapılmadan güne başlanmamalıdır. Eğer kahvaltı yapmazsa; Kendini güçsüz, yorgun ve halsiz hisseder. Başı dönebilir. Dikkat, anımsama, öğrenme yeteneği azalır. Okul başarısı düşer.
ARA ÖĞÜNLER: Acıktığında cips, çikolata, şekerlemeye yönelik yerine; meyve (taze veya kuru), fındık, ceviz, badem gibi kuruyemişler, süt, ayran, yoğurt, meyveli yoğurt(hazır değil), peynirli, domatesli, zeytinli sandviçler şeklinde olmalıdır.
ATIŞTIRMALIKLAR: Çocuğunuza atıştırmalık olarak paketli ürün sunmayın. Çocuğunuza paketli ürün vererek onun sağlıklı yeme alışkanlığını bozmayın.
Ana öğüne 2 saat kala hiçbir atıştırmalık vermeyin. Çocuğunuzun iştahının azalmasına neden olabilir. Bu durum öğünde yemesini engelleyebilir. Su verebilirsiniz.
Abur cubur tüketmek isterse önce kendi yemeğini sonra istediği yiyeceği tüketmesinin daha doğru olduğu anlatılabilir.
ÖĞLEN VE AKŞAM YEMEKLERİ: Öğlen öğününde yediği besinlere göre akşam öğünü planlanır.
Pilav, makarna, börek yanına tatlı verilmemelidir. Yemekler en az üç kap olmalıdır.
Çocuğumun Anaokulu Beslenmesine Ne Koyabilirim?
Sağlıklı atıştırmalıklardan ceviz, fındık, fıstık, badem gibi çiğ kuruyemişler, mevsiminde taze meyveler veya kuru meyveler çocuğunuzun gün içerisindeki ihtiyaç duyduğu enerji ve tatlı ihtiyacını karşılar. Uzun süre okulda kaldığında çantasında bu ara öğün alternatiflerin yanına ekleyeceğiniz süt ürünleri çocuğunuzun aç kalmasının önüne geçecektir.
Daha önce bahsettiğimiz gibi kahvaltı öğünü günün en önemli öğünüdür. Kahvaltı alternatifi olarak evde hazırlanmış yumurtalı, peynirli bir kahvaltı olacağı gibi okulda çocuğunuzun beslenmesine yumurtalı, peynirli bir sandviç de ekleyebilirsiniz.
Beslenme Çantası İçin Örnek Menüler Ve Anaokulu Beslenme Listesi
- Taze sıkılmış meyve suyu, tam tahıllı poğaça, kuruyemiş, su
- Ayran, tam tahıllı sandviç, mevsim sebzeleri(havuç, salatalık, çeri domates vb), su
- Sebzeli, tavuklu krep, ayran, meyve, su
- Tam tahıl ekmek arası köfte/tavuk/ton balığı, ayran, kuruyemiş, su
- Peynirli, sebzeli börek, ayran, su
- Peynirli tost, süt, 1 avuç badem, fındık, su
- Sebzeli tavuk dürüm, ayran, meyve, su